Magazine PRO

Zëvendëspresidenti i Shteteve të Bashkuara, JD Vance, deklaroi në një intervistë për NBC News se SHBA-të nuk janë në luftë me Iranin, por me ambiciet e tij për të zhvilluar armë bërthamore, raporton BBC, shkruan Gazeta Sinjali.

“Shtetet e Bashkuara nuk janë në luftë me Iranin. Ne jemi në luftë me ambiciet e tij bërthamore”, theksoi ai, duke shtuar se besojnë se e kanë shkatërruar programin bërthamor të Iranit përmes operacionit të fundit ushtarak.

Vance gjithashtu hodhi poshtë kritikat që thonë se presidenti Donald Trump ka tejkaluar kompetencat presidenciale, duke e cilësuar këtë pretendim si të pavërtetë. Ai reagoi ndaj vërejtjeve të udhëheqësit demokrat në Dhomën e Përfaqësuesve, Hakeem Jeffries, që kishin ngritur pikëpyetje për legalitetin e ndërhyrjes ushtarake.

Zëvendëspresidenti theksoi se SHBA-të dhe aleatët do të punojnë për të çmontuar përfundimisht programin bërthamor iranian.

Lufta mes Izraelit dhe Iranin ka marrë kthesë të madhe pas bombardimeve të mbrëmshme nga SHBA-të ndaj centraleve bërthamore të Iranit.

Presidenti Donald Trump bërit të ditur se avionët luftarakë të SHBA-së kryen një “sulm shumë të suksesshëm” në tre vende iraniane, duke përfshirë objektin e pasurimit bërthamor Fordoë.

Ai paralajmëroi Iranin që të mos hakmerret dhe tha se Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth do të japë më shumë informacion deri në orën 8 të mëngjesit të së dielës.

Fordoë ndodhet qindra metra nën tokë dhe është i arritshëm vetëm me Bombën Masive Penetruese prej 13,600 kilogramësh; një zyrtar i SHBA-së që foli në kushte anonimiteti tha se shumë nga ato bomba janë hedhur në Iran, por nuk u bë e qartë se ku saktësisht.

Ministria e Jashtme e Iranit dënoi sulmet e SHBA-së si një akt agresioni ndaj “objekteve të tij paqësore bërthamore”, të cilat tha se u goditën herët të dielën me kohën lokale. Ministria tha se është e vendosur ta mbrojë territorin dhe popullin e saj “me të gjitha forcat dhe mjetet”. Irani prej kohësh ka pretenduar që programi i tij bërthamor është vetëm për qëllime civile.

Izraeli dhe Irani shkëmbyen sulme të reja të dielën në mëngjes, sipas ushtrisë izraelite. Forcat e Mbrojtjes të Izraelit thanë se avionët e tyre goditën të paktën 10 objektiva në Iran pasi zbuluan një valë raketash iraniane. Shërbimet e emergjencës izraelite thanë se sulmet shkaktuan zjarre dhe plagosën 16 persona.

Para se Donald Trump të miratonte sulmet ndaj bazave bërthamore iraniane, Republika Islamike kishte paralajmëruar që, nëse një gjë e tillë ndodhte, atëherë do të kishte hakmarrje.

Tani që sulmi u krye, Irani mund të përdorë raketat balistike për të goditur bazat amerikane në Lindjen e Mesme dhe Mesdhe.

Sipas një vlerësimi të publikuar në “New York Times”, rrezja e raketave balistike të Iranit arrin fare pranë Shqipërisë, pasi kap pjesën më të madhe të Greqisë dhe Maqedonisë së Veriut. Pjesa kryesore e raketahedhësve të Iranit janë të lëvizshëm, çka i bën ato që të kenë mundësi të pozicionohen në pika të ndryshme, për të përfituar maksimalisht.

Kjo bën që një pjesë e mirë e bazave amerikane të jenë brenda rrezes së raketave balistike iraniane.

Pas sulmeve amerikane, ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araghchi, tha se Shtetet e Bashkuara kanë vendosur të “hedhin në erë” diplomacinë. “Javën e kaluar, ishim në negociata me SHBA-në kur Izraeli vendosi të hedhë në erë atë diplomaci. Këtë javë, zhvilluam bisedime me E3 (grupi i ministrave europianë) kur SHBA vendosi të hedhë në erë atë diplomaci”, shkroi Araghchi në X.

“Për Britaninë dhe Përfaqësuesin e Lartë të BE-së, është Irani ai që duhet të ‘kthehet’ në tryezë. Por si mund të kthehet Irani në diçka që kurrë nuk e ka lënë, e jo më ta ketë shkatërruar vetë?”, tha ai.

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, ka theksuar se siguria ndërkombëtare ka nevojë për më pak armatim nuklear dhe jo për më shumë bomba bërthamore që rrezikojnë njerëzimin, shkruan Gazeta Sinjali.

Ai ka theksuar rëndësinë e shqetësimit për programet bërthamore të shteteve autoritare, duke i cilësuar këto çështje si urgjente dhe alarmuese.

“Republika e Kosovës përkrah qëndrimin e ShBA-ve dhe të Bashkimit Evropian rreth programit të Iranit për t’u pajisur me armë nukleare”.

“ShBA-të janë aleati ynë kryesor, partneri i pazëvendësueshëm dhe miku special. Republika e Kosovës është e përcaktuar fuqishëm në mbrojtje të vlerave demokratike dhe euro-atlantike. ShBA-të janë superfuqia demokratike që duhen mbështetur”, tha Kurti.

Ministria e Jashtme e Iranit ka dënuar ashpër sulmet amerikane ndaj objekteve bërthamore iraniane, duke i cilësuar ato si një “luftë të rrezikshme kundër Iranit”, shkruan Gazeta Sinjali.

Në një deklaratë të publikuar nga agjencia iraniane Tasnim, ministria akuzoi SHBA-në për tradhtimin e procesit diplomatik dhe për nisjen e konflikteve, duke përshkruar gjithashtu Izraelin si një fuqi “gjenocidale dhe pa ligj”.

Irani paralajmëroi se ka të drejtën legjitime për t’u rezistuar dhe për të mbrojtur interesat kombëtare me të gjitha mjetet e nevojshme.

Po ashtu, ministria bëri thirrje urgjente ndaj Kombeve të Bashkuara dhe Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) që të ndërmarrin masa lidhur me këtë akt dhe kërkoi një seancë të jashtëzakonshme në Këshillin e Sigurimit të OKB-së për të dënuar sulmet amerikane.

Presidenti Donald Trump paralajmëroi Iranin se SHBA mund të godasë objektiva të tjerë nëse Irani nuk bën paqe, duke mbrojtur një zgjidhje diplomatike pas vendimit të tij për të sulmuar tre objekte bërthamore iraniane të shtunën.

“Irani, ngacmuesi i Lindjes së Mesme, duhet tani të bëjë paqe. Nëse nuk e bën, sulmet e ardhshme do të jenë shumë më të mëdha dhe shumë më të lehta për t’u kryer,” tha Trump në një fjalim drejtuar kombit mbrëmjen e së shtunës.

Ai shtoi: “Kjo nuk mund të vazhdojë. O do të ketë paqe, ose do të ketë tragjedi për Iranin, shumë më e madhe se ajo që kemi parë gjatë tetë ditëve të fundit. Mos harroni, ka ende shumë objektiva.”

Trump paralajmëroi se SHBA mund të “godasë ato objektiva të tjerë me saktësi, shpejtësi dhe aftësi,” gjë që sipas tij “mund të realizohet brenda pak minutash.”

Çmimet globale të naftës pritet të rriten kur tregjet e energjisë të fillojnë tregtimin të hënën në mëngjes në Azi.

“Sulmet e SHBA-së e kanë çuar konfliktin në një nivel të ri dhe shumë njerëz kanë frikë se kjo vetëm sa do ta përkeqësojë një situatë të keqe”, i thotë BBC-së Dr. Carole Nakhle, drejtoreshë ekzekutive e Crystol Energy.

“Kjo frikë do të reflektohet në një premium më të lartë gjeopolitik të shtuar në çmimet e naftës – askush nuk e di se sa përbën kjo, por si rregull i përgjithshëm, sa më e madhe të jetë frika, aq më i madh është premiumi”, shton ajo.

Nafta bruto Brent e mbylli javën e tregtimit të premten me 77.01 dollarë për fuçi, pasi fitoi pothuajse 20% në muajin e fundit.

Pavarësisht këtyre fitimeve, çmimet e naftës janë ende aktualisht më të ulëta se sa ishin në të njëjtën pikë vitin e kaluar.

Kostoja e naftës bruto ndikon në gjithçka, nga sa kushton të mbushësh makinën tënde deri te çmimi i ushqimit në supermarket, ka raportuar BBC

Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike (IAEA) do të mbajë një takim urgjent të hënën “në dritën e situatës urgjente në Iran”, sipas shefit të agjencisë mbikëqyrëse bërthamore të OKB-së, 

Ndërkohë, shefi i agjencisë bërthamore të Iranit, Mohammad Eslam, i ka shkruar IAEA-së, duke thënë se Teherani dëshiron një hetim mbi sulmet e SHBA-së dhe po i kërkon agjencisë mbikëqyrëse të dënojë veprimin e SHBA-së, raportojnë mediat iraniane, raporton BBC.

Më parë, IAEA ka kofirmuar se nuk ka pasur “rritje” të niveleve të rrezatimit pasi SHBA-ja ka goditur tri centrale bërthamore në Iran.

Trupa e Gardës Revolucionare Islamike të Iranit (IRGC) ka reaguar ashpër pas sulmeve ajrore amerikane që goditën tri nga objektet kryesore bërthamore të vendit – Fordow, Natanz dhe Esfahan, shkruan Gazeta Sinjali.

“Lufta fillon tani”, thuhet në deklaratën zyrtare të IRGC-së, duke sinjalizuar një përshkallëzim të mëtejshëm të konfliktit.

Presidenti amerikan Donald Trump konfirmoi goditjet, duke deklaruar se “një ngarkesë e plotë bombash u hodh” mbi objektet bërthamore iraniane dhe përgëzoi forcat amerikane për operacionin.

“Urime luftëtarëve tanë të mëdhenj amerikanë,” tha ai nga Shtëpia e Bardhë, duke shtuar se tani është “koha për paqe”.

Trump i bëri thirrje Iranit të zgjedhë paqen, por paralajmëroi se nëse nuk e bën, sulmet e ardhshme do të jenë “shumë më të mëdha”.

“Do të ketë ose paqe ose tragjedi për Iranin,” deklaroi ai, duke shtuar: “Mbani mend, kanë mbetur shumë objektiva. Sonte ishte më e vështira nga të gjitha deri më tani, dhe ndoshta më vdekjeprurësja”.