Mbi 1 mijë e 400 njehsorë elektrikë të bizneseve të ndryshme në disa komuna të Kosovës janë shkëputur nga rrjeti i energjisë elektrike, si pasojë e vendimit të Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRRE) që obligon bizneset të kalojnë në tregun e lirë të energjisë.
Megjithatë, ky vendim nuk po zbatohet në katër komunat veriore të Kosovës, ku bizneset furnizohen me energji nga kompania “Elektrosever”. Kjo kompani nuk i nënshtrohet tarifave të rregulluara nga ZRRE-ja, dhe deri më tani nuk janë ndërmarrë masa për shkyçjen e konsumatorëve në këtë pjesë të vendit.
Përjashtimi i bizneseve në katër komunat veriore nga obligimi për daljen në treg të lirë po konsiderohet diskriminues nga ekspertë të ekonomisë dhe avokatë.
Ata thonë se Ligji për Energjinë Elektrike zbatohet në të gjithë territorin e Republikës së Kosovës, pa dallim veri apo jug. Sipas tyre, kjo çështje duhet të rregullohet nga Zyra e Rregullatorit për Energji (ZRRE). Derisa nuk përjashtojnë mundësinë që kjo çështje të dërgohet edhe në Gjykatën Kushtetuese.
Eksperti i ekonomisë, Kushtrim Ajavzi thotë për se bizneset në veri, të cilat furnizohen nga “Elektroseveri”, nuk janë përfshirë në tregun e lirë, dhe për këtë arsye nuk po paguajnë çmime më të larta, ndryshe nga bizneset në pjesët tjera të Kosovës, që sipas tij po përballen me fatura deri në trefish më të larta për të njëjtin konsum dhe prodhim.
Ai e quan këtë diskriminim të radhës duke theksuar se Ligji për Energjinë nuk bën ndarje, ndërsa përmend se Kushtetuta e Kosovës garanton mosdiskriminimin territorial.
Ndërkaq, ZRRE-ja në një përgjigje me shkrim për thotë se deri tani nuk janë ndërmarrë masa shkyçjeje për konsumatorët në veri për shkak të mos ndryshimit të furnizuesit.
ZRRE për KosocaPress, thotë se çdo konsumator në Kosovë, pa marrë parasysh se ku ndodhet, ka të drejtë të zgjedhë ose të ndryshojë furnizuesin e energjisë elektrike.
Sipas ZRRE-së, kompania Elektrosever është licencuar si furnizues për katër komunat veriore, por ajo nuk i nënshtrohet tarifave të rregulluara nga ZRRE-ja dhe nuk ka obligime të shërbimit publik. Po ashtu sipas ZRRE, Elektrosever vepron si furnizues komercial, duke operuar vetëm në atë zonë specifike.
Kurse, avokati Ardian Bajraktari potencon se çdo përjashtim i ndonjë komuniteti apo komune nga rregullat e përgjithshme, si në rastin e mos-përfshirjes së komunave veriore në tregun e lirë ose në rastin e rritjes së çmimit me 16.1% në maj për energjinë elektrike, për pjesën tjetër të vendit, është një veprim diskriminues.
Bajraktari kërkon që edhe palët e autorizuara ligjërisht të veprojnë dhe ta adresojnë këtë çështje në gjykatë, për të garantuar trajtim të barabartë për të gjithë qytetarët, pa dallim komune apo komuniteti.
Bajraktari: Është vendim i natyrës diskriminuese dhe si i tillë duhet të konstatohet nga ana e gjykatave
“Sa i përket çështjes së daljes në treg të hapur, natyrisht që ky vendim në bindjen time nga ana e zyrës së rregullatorit të energjisë, është marrë fillimisht në shpërputhje me dispozitat respektive të ligjit…Çfarëdo përjashtimi në këtë rast të një komuniteti të caktuar, ose komunave të caktuara qoftë në vendimin për daljen në treg të hapur, qoftë në vendimin për shtrenjtimin e energjisë për qytetarët e vendit në masë prej 16.1 për qind, është një vendim i natyrës diskriminuese për çka jam shumë optimist se instancat gjyqësore kur t’i vije radha do ta trajtojnë, përkatësisht do të konstatojnë si të tillë…Vlerësoj që është vendim i natyrës diskriminuese dhe si i tillë duhet të konstatohet nga ana e gjykatave. Standardin e njëjtë duhet ta ndjekin edhe palët e autorizuara për ta adresuar çështjen në gjykatë”, potencon Bajraktari.
KosovaPress ka dërguar pyetje edhe tek kompania “Elektrosever” lidhur me këtë çështje, por deri në momentin e publikimit të këtij artikulli, nuk ka marrë përgjigje.
Në pjësën jugore, këndej Ibrit, më 16 gusht nisi shkyçja e bizneseve nga furnizimi me energji elektrike, të cilët nuk kishin zgjedhur një operator energjetik për furnizim me rrymë. Atë ditë ishin shkyçur mbi 90 për qind të bizneseve të mëdha.
Oda Ekonomike e Kosovës ka bërë padi në Gjykatën Supreme ndaj Zyrës së Rregullatorit për Energji(ZRRE).
Sipas OEK, kjo kërkesëpadi është ushtruar me qëllim të mbrojtjes së bizneseve, ekonomisë së Kosovës dhe më e rëndësishmja, mbrojtjen e qytetarëve të Republikës së Kosovës si konsumatorë të fundit, kundër vendimit të padrejtë të ZRrE-së.
Edhe Partia e Demokratike e Kosovës (PDK) ka dërguar në Gjykatën Kushtetuese vendimin e Zyrës së Rregullatorit për Energji, vendim ky i cili detyron mbi rreth 1 mijë e 300 biznese të dalin në të ashtuquajturin “treg të lirë” të energjisë.
Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Kosovë përmes një reagimi ka thënë se procesi ka një mori shkeljesh ligjore dhe procedural, derisa ka apeluar Qeverinë e Kosovës dhe ZRRE-në që të pezullojnë menjëherë zbatimin e vendimit dhe të hapin një proces të rishqyrtimit transparent.
Edhe Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) ka reaguar ndaj shkyçjes së qindra bizneseve nga rrjeti i furnizimit me energji elektrike nga ana e KEDS-it, duke e cilësuar këtë veprim si një formë persekutimi ndaj sektorit privat.
Ndërsa, Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Kosovë përmes një reagimi ka thënë se procesi ka një mori shkeljesh ligjore dhe procedural, derisa ka apeluar Qeverinë e Kosovës dhe ZRRE-në që të pezullojnë menjëherë zbatimin e vendimit dhe të hapin një proces të rishqyrtimit transparent.
Bizneset vazhdimisht kanë protestuar në Prishtinë për të kundërshtuar vendimin e ZRRE-së, që sipas tyre shkakton barrë të rëndë për kompanitë vendore dhe ekonominë e Kosovës. Ndërsa, sipas komunitetit të biznesit vendimet e ZRRE-së rrezikojnë largimin masiv të mijëra punëtorëve, ulje të prodhimit dhe rritje të importit.
Ndërkaq, Qeveria e Kosovës nuk mori parasysh asnjë herë kërkesat e komunitetit të biznesit për shtyrje të vendimit.